Het bevriezen van de huren van woningcorporaties heeft grote gevolgen voor huurders en woningzoekenden, omdat investeringen in nieuwbouw en verduurzaming dan stilvallen. Hiervan is sprake als de initiatiefwet van Kamerlid De Hoop wordt aangenomen om nog dit jaar huren te bevriezen. Maar ook afspraken in de voorjaarsnota om in 2026 huurverhogingen te beperken of te bevriezen zijn desastreus voor de afspraken en ambities die corporaties hebben om nieuwe woningen te bouwen en verduurzamen.
© Alina Alekseeva | Dreamstime.com
Aedes-voorzitter Liesbeth Spies: "Als een van deze plannen doorgaat, kunnen de Nationale Prestatieafspraken (NPA) die we met het kabinet maakten over onze investeringen de prullenbak in. Het is funest voor het vertrouwen dat corporaties hadden om samen met het Rijk, overheden en marktpartijen meer woningen te bouwen en te verduurzamen. Ik snap dat lagere huren sympathiek klinkt, maar het heeft een schaduwzijde. Zonder huurverhoging in 2026 verdampt tot 2030 maar liefst 26 miljard aan investeringscapaciteit. Dit betekent dat de nieuwbouw van 90.000 huurwoningen of de isolatie van 750.000 bestaande woningen niet doorgaan. Deze plannen laten huurders én woningzoekenden in de vrieskou staan. In de NPA hebben we juist zorgvuldig gezocht naar een evenwicht tussen betaalbare huren en de ruimte om te investeren voor toekomstige huurders. Met een gematigde huurstijging kunnen corporaties doorgaan met leningen afsluiten voor de noodzakelijke volkshuisvestelijke investeringen."
Paard achter wagen
Liesbeth Spies: "Dit is inkomenspolitiek over de rug van corporaties, met ingrijpende gevolgen voor huurders en alle woningzoekenden. Het is het paard achter de wagen spannen omdat een huurbevriezing desastreus is voor de broodnodige investeringen. Terwijl de voordelen voor huurders maar zeer beperkt zijn."
Verhogen huurtoeslag gericht en effectiever
Huurbevriezing levert slechts een beperkte koopkrachtverbetering op voor huurders omdat hun huurtoeslag meteen lager wordt. Het grootste deel van de huurbevriezing vloeit zo terug naar de staatskas. Het is ook ondoelmatig omdat het invloed heeft op de huren van alle huurders, niet alleen van huurders die krap zitten. Het verhogen van de bijstand en minimumloon of de huurtoeslag voor lage inkomens is veel effectiever. En als verduurzamen en isoleren van woningen stilvalt, worden ook de energielasten van huurders niet verder verlaagd.
Afspraak geen afspraak?
Als het kabinet toch kiest voor een huurbevriezing, betekent dit dat afspraken met het Rijk niets waard blijken te zijn. De relatie tussen het Rijk en corporaties wordt dan flink beschadigd. Alleen volledige compensatie van corporaties – door het direct en volledig afschaffen van de winstbelasting- kan het stilvallen van de nieuwbouw afwenden. Hoe dan ook zal het eenzijdig opzeggen van de NPA negatief doorwerken bij het maken van toekomstige afspraken.
Meer informatie:
Aedes
www.aedes.nl