Betalen was nog nooit zo makkelijk als nu. Pinnen met horloges, telefoons, achteraf betalen. De betaalopties liggen voor het oprapen. Tegelijk verliezen mensen het bewustzijn dat er met elke swipe of klik ook geld van hun rekening verdwijnt. Dat roept de vraag op: is meer betaalgemak een zegen, of een vloek? De Nederlandsche Bank (DNB) gaat in op deze vraag
© Dreamstime
Toen onze grootouders onze leeftijd waren, konden ze het zich waarschijnlijk niet voorstellen. Dat je een kar vol boodschappen kan betalen door je pols tegen een kastje te houden, of dat je een paar schoenen in termijnen kan betalen zonder dat het je een cent rente kost. Betalen is makkelijker dan ooit. Dat klinkt positief, maar er kleven donkere kanten aan meer betaalgemak.
Want de klikkende en swipende consument verliest stilaan het gevoel van de waarde van geld. En wie onbewust geld uit blijft geven, totdat er geen geld meer op de bankrekening staat, maakt zichzelf onnodig kwetsbaar voor allerlei problemen, weet Melanie Weeda. Zij is coach bij Socialdebt, een stichting die jongvolwassenen tot 27 jaar helpt met hun schulden.
Frictieloos
De stichting neemt de schuld over, maakt afspraken met schuldeisers en helpt ondertussen de jongere in kwestie met geld om te gaan. De stichting begeleidt ongeveer 200 jongeren, maar komt handen tekort. Er is genoeg werk, mede met dank aan wat in de betaalsector eufemistisch 'frictieloos betalen' wordt genoemd. Dat is de verzamelnaam voor de techniek die betalen makkelijker en sneller maakt.
"Jongeren geven vaker en makkelijker meer geld uit dan er binnenkomt, mede vanwege het gemak waarmee je tegenwoordig dingen afrekent", zegt Weeda, die bij DNB op een thema-avond over het onderwerp spreekt. "Door even je telefoon tegen een apparaat te houden, heb je veel minder actief door dat je geld uitgeeft. Voor jongeren kan dat een valkuil zijn. Pas als betalen niet meer kan omdat hun rekening leeg is, realiseren jongeren zich dat ze te ver zijn gegaan. Maar dan is het vaak te laat."
Valkuil
Nog zo'n valkuil: Buy Now Pay Later, oftewel spullen kopen op afbetaling. Je betaalt vaak in drie termijnen, rentevrij, bekende voorbeelden van BNPL-aanbieders zijn Klarna en Riverty. "Als je even geen groot bedrag kan missen, maar toch iets duurs wilt kopen, lijkt het een ideale oplossing", zegt ze.
"Veel jongeren vergeten dat ze het geld voor de eerste aflossing een maand later wel op hun rekening moeten hebben. Ze denken dat komt later wel." Jongeren hebben vaak geen instinctief overzicht van wat er uitgaat en binnenkomt, in tegenstelling tot eerdere generaties. "Je ziet tegenwoordig niet meer wat je uitgeeft. Als jij een briefje van 50 in je portemonnee hebt, zie je wat er overblijft als je iets koopt en wat je daar nog mee kunt doen", zegt ze.
Lees hier het complete artikel.