De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor de leegstand in Nederlandse winkelstraten. Vaak wordt een direct verband gelegd tussen het aantal faillissementen in de detailhandel en de leegstand van winkelpanden. Grote namen zoals BCC, Blokker, Bristol en The Body Shop verdwijnen uit het straatbeeld, wat de indruk wekt dat de retailsector in een crisis verkeert. Maar is dit beeld terecht als we de cijfers nader bekijken?
Uit onderzoek van Locatus, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat de situatie minder dramatisch is dan vaak wordt gedacht.
Johan Spin, Associate Director en Retail Lead bij Savills Nederland, geeft aan: "Vaak wordt er in de media een verband gelegd tussen winkelleegstand en het hoge aantal faillissementen in de detailhandel. Maar als we naar de harde cijfers kijken, blijkt dat verband minder duidelijk."
- Aantal faillissementen: In 2024 ligt het aantal faillissementen 20% lager dan het gemiddelde over de afgelopen 15 jaar.
- Winkelleegstand: Voor 2025 wordt verwacht dat de leegstand in lijn ligt met het langjarige gemiddelde.
- Regionale verschillen: In sommige gebieden is de leegstand minder dan 5%, terwijl deze in andere regio's boven de 20% uitkomt.
- Winkelvoorraad: In de afgelopen 15 jaar is de totale winkelvoorraad met 15% afgenomen.
- Internationale vergelijking: Nederland presteert beter dan veel andere Europese landen als het gaat om winkelleegstand.
De verschuiving binnen de retailsector
Volgens retaildeskundige Olaf Zwijnenburg is er echter een duidelijke afname van het aantal fysieke winkels zichtbaar. Tussen 2010 en 2024 nam het aantal winkels af van 108.436 naar ongeveer 83.500. Dit betekent een daling van bijna 25.000 winkels, oftewel een kwart van het totaal. Het opvallende is dat deze daling vooral plaatsvond in de non-food sector, waar bijna 23.700 winkels verdwenen. Tegelijkertijd groeide het aantal supermarkten, mini-supers en slijterijen.
Hoewel het totaal aantal winkelmeters stabiel is gebleven rond de 27,4 miljoen vierkante meter, heeft er wel een verschuiving plaatsgevonden. De winkeloppervlakte van supermarkten groeide met 26%, terwijl de winkelmeters in de non-food sector met 5% afnamen. Een groot deel van de winkelmeters is bovendien verschoven naar buitensteden en meubelboulevards, waar schaalvergroting een belangrijke rol speelt.
Veerkracht van de retailvastgoedmarkt
Johan Spin benadrukt dat de afname van het aantal verkooppunten aanzienlijk is, maar dat dit niet heeft geleid tot de voorspelde dramatische leegstand. "De retailvastgoedmarkt is in transitie en toont zich bijzonder veerkrachtig. Zowel retailers als vastgoedeigenaren anticiperen op de veranderende markt", aldus Spin.
Bron: LinkedIn