Aan de vooravond van Trump's tweede termijn is nog veel onduidelijk over hoe de Nederlandse economie beïnvloed wordt. De druk om defensie-uitgaven te vergroten betekent een grote uitdaging door de economische krapte en draagt mogelijk extra bij aan de inflatie, terwijl hogere invoertarieven afhankelijk van de scope en omvang de Nederlandse export drukken. Dat meldt ING.
Dat Trump een andere wind wil laten waaien in het Witte Huis is een understatement. Ook voor de Nederlandse economie kunnen Amerikaanse beleidsveranderingen impact hebben. Overigens is het niet zo dat wat verwachten dat de Nederlandse economie hierdoor in recessie raakt. Wij schreven eerder dat de impact van een tweede termijn van Trump eerder op lange termijn nadelig zou kunnen zijn. Wel verwachten wij dat hogere importheffingen onze export kan drukken en ook Trump's vraag om hogere defensie-uitgaven vormt een uitdaging voor de Nederlandse economie. In dit stuk bekijkt ING vanuit het perspectief van de Nederlandse economie wat we aan de vooravond van Trump's tweede termijn over zijn beleid kunnen vermoeden.
Foto: Dreamstime.
Heffingen geven grote onzekerheid voor exportmogelijkheden
Dat er iets met handelstarieven te gebeuren staat lijkt vrij zeker. Vooralsnog blijft het onduidelijk op welke manier de VS-importheffingen gaat verhogen, maar sinds zijn verkiezing lijkt Trump vastberaden om heffingen als belangrijk beleidsinstrument te willen gebruiken. Terwijl Trump de overheid juist wil verkleinen, lijkt hij zelfs een nieuwe overheidsorganisatie op te willen richten die verantwoordelijk wordt voor het innen van invoertarieven. Tijdens zijn campagne leek Trump te sturen op heffingen van 10 of 20% op producten uit alle landen behalve China. Zo'n grote beleidswijziging naar 10% voor Europa zou volgens het CPB de Nederlandse handel met meer dan een 1% kunnen verlagen.
Sinds de Amerikaanse presidentsverkiezing doen echter verschillende geluiden in diverse media de ronde, waardoor maar zeer de vraag is of dit oorspronkelijke plan uitgevoerd gaat worden. Zelf heeft Trump sindsdien bijvoorbeeld aangegeven dat hij 25% op producten uit Canada en Mexico wil heffen en 10% extra op China. Berichten van Bloomberg eerder deze week suggereren dat het economenteam van Trump mogelijk voorstelt om brede tariefverhogingen voor alle landen snel en geleidelijk in te voeren, door er maandelijks 2% tot 5%-punten bij te doen. Dit zou voor de Nederlandse export een relatief schadelijk scenario kunnen zijn.
Maar andere berichten, van Reuters en de Washington Post, suggereerden eerder dat de heffingen mogelijk beperkt worden tot producten van of voor strategische bedrijfstakken. Heeft Trump de berichten ontkracht, maar toch blijft het niet geheel onwaarschijnlijk dat heffingen minder zwaar worden ingevoerd dan eerder door Trump was voorgespiegeld. Mede vanwege de waarschijnlijke inflatoire effecten en door de pushback vanuit eigen Republikeinse gelederen.
Grote gevolgen beperking strategisch producten
Volgens de Washington Post zou het bij beperking van handelstariefsverhogingen tot enkel strategische producten gaan om producten gebruikt in de toeleveringsketen van de defensie-industrie (aluminium, ijzer, koper en staal); essentiële medische benodigdheden (spuiten, naalden, ampullen en farmaceutische materialen); en energieproductie (batterijen, zeldzame aardmetalen en zonnepanelen).
Nederland exporteerde in 2023 voor €5,4[1] miljard aan producten naar de VS die binnen deze categorie vallen[2], waarvan het grootste deel medische export betreft. Daarmee zou zo'n 89% van de Nederlandse goederenuitvoer naar de VS buiten schot blijven en wordt zo'n 0,6% van de totale goederenexport van Nederland direct geraakt. Ook dat zou vervelend zijn voor Nederlandse bedrijven die met de VS zaken doen, maar zou wel een stuk minder dan in andere genoemde scenarios. Recent hief de VS over de Nederlandse export in deze strategische categorieën effectief een invoertarief van "slechts" 0,6% [3]; verhogingen van enkele procentpunten of verhoging naar 10% zouden dus een substantiele beleidswijziging zijn.
Bij een universele handelstariefverhoging naar minimaal 10% op alle Europese producten, waar Trump eerder mee dreigde, zou 100% van de producten ofwel 6,1% van de totale goederenexportwaarde van Nederland te maken krijgen met directe tariefverhogingen[4]. Zo blijven er veel verschillende scenario's mogelijk als het op tarieven aankomt, wat veel onzekerheid over de impact op de Nederlandse export geeft.
Bron: ING