Het jaar 2024 kenmerkte zich door een onvoorspelbaar verloop in de Nederlandse winkelstraten. Uit de jaarlijkse analyse van Retail Management Center (RMC), gebaseerd op sensormetingen in bijna 100 winkelstraten en -centra, blijkt dat het aantal passanten met -3,4% is afgenomen ten opzichte van 2023. Terwijl het eerste kwartaal een sterke start kende, zorgde de natte lente voor een daling in bezoekersaantallen. Toch sloten de winkelstraten het jaar af met een opleving in het vierde kwartaal.
RMC, gespecialiseerd in het meten en analyseren van winkelstraatdrukte, biedt retailers waardevolle inzichten in consumentengedrag. Met sensortechnologie in winkelgebieden verspreid over Nederland, helpt RMC bij het identificeren van trends en het optimaliseren van strategieën voor fysieke retail. 
Foto: Dreamstime.
Bepalende factor
Het weer bleek een cruciale invloed te hebben op het winkelgedrag. De natste lente sinds 1906 resulteerde in een zwak tweede kwartaal, met een daling in passanten. Augustus, daarentegen, werd de drukste maand van het jaar, dankzij uitzonderlijk warm weer. De drukste week viel eveneens in de zomer: van 22 tot 28 juli, de eerste vakantieweek waarin alle regio's vrij waren, werden de winkelstraten massaal bezocht.
In november en december zorgden gunstige omstandigheden en evenementen zoals Black Friday voor een relatief sterke afsluiting van het jaar. Hoewel december traditioneel de drukste maand van het jaar was, past de terugval in bezoekersaantallen bij een trend die al enkele jaren zichtbaar is.
Weekenddrukte herstelt, koopavond in verval
Consumenten lijken het weekend weer te verkiezen als winkelmoment. Vooral de zondag (+6,77%) kende een opvallende groei, terwijl ook de zaterdag een lichte stijging liet zien (+1,21%). Hiertegenover staat een afname van drukte op weekdagen. Dit patroon suggereert dat de naweeën van de coronapandemie, waarin het winkelgedrag sterk veranderde, grotendeels zijn verdwenen.
Een opvallend contrast is te zien in de populariteit van de koopavond. Donderdagavond trok in 2024 maar liefst -19,8% minder bezoekers, vooral in het laatste uur. De verschillen tussen steden zijn echter groot: in steden zoals Haarlem en Den Haag blijft de koopavond stabiel, terwijl steden als Breda en Middelburg een duidelijke terugval laten zien.
Winkelen op piekmomenten
Naast de verschuiving naar weekend winkelen blijkt dat consumenten steeds vaker kiezen voor piekmomenten tussen 12:00 en 17:00 uur. De spreiding van bezoekers over de dag is hierdoor minder groot geworden, terwijl de gevoelsdrukte hoog blijft.
Grote steden blijven achter
De grote steden (met meer dan 250.000 inwoners) hadden in 2024 het moeilijkst, met een daling van -5,6% in bezoekersaantallen. Het toerisme, dat zich na de coronapandemie nog niet volledig heeft hersteld, kan een factor van betekenis zijn. Middelgrote steden (75.000-250.000 inwoners) deden het beter, met een achterstand van slechts -1,72%, terwijl kleine steden op het landelijke gemiddelde van -3,38% bleven.
Drukste momenten van 2024
- Drukste maand: augustus, gedreven door het warme zomerweer.
- Drukste week: week 30 (22-28 juli), de zomervakantie voor alle regio's.
- Drukste dag: Koningsdag (27 april), ondanks beperkte omzetkansen voor retailers
- Drukste tijdstip: 14:30-15:00 uur, consistent met voorgaande jaren.
Vooruitblik op 2025
RMC doet geen concrete voorspellingen voor 2025, na twee jaar waarin de dynamiek lastig te voorspellen bleek. Wel blijven wij ontwikkelingen nauwgezet monitoren. Volgens het CBS zal de detailhandel in 2025 een positieve ontwikkeling zien, vooral door prijsstijgingen. Of dit leidt tot een herstel in bezoekersaantallen is onzeker, maar de trends in winkelgedrag en regionale verschillen blijven onderwerp van analyse.
Al deze informatie is samengevat in een factsheet. Klik hier voor een overzicht van de winkelstraatdrukte in 2024 in één oogopslag.
Meer informatie:
Retail Management Center (RMC)
www.rmc.nl