De Nevi Inkoopmanagersindex is over december 2024 met maar liefst twee punten verbeterd, van 46,6 naar 48,6. De productie daalde nog maar in geringe mate, het aantal nieuwe orders daalde gestaag, maar in een minder hoog tempo dan in de voorgaande maand. Het optimisme over het komende jaar is toegenomen.
In 2025 kan de vraag dankzij de dalende rente wat aantrekken, zo verwacht ABN AMRO. Met name de vraag vanuit de chipindustrie kan toenemen, zodra chipfabrikanten investeren in uitbreiding van de capaciteit. Fabrikanten van machines, elektrotechnische onderdelen en metaalproducten kunnen daarvan profiteren. Dankzij de lagere rente kan ook de vraag naar bouwmaterialen aantrekken, vooral tegen het eind van het jaar.
Foto: Dreamstime.
Crisis energie-intensieve industrie
Veel energie-intensieve fabrieken verkeren in een crisis. De hoge energieprijzen in Europa hebben de concurrentiepositie van bedrijven in vooral de chemie en basismetaalindustrie aangetast. De Europese staalindustrie gaat gebukt onder een combinatie van factoren. De vraag vanuit een aantal belangrijke markten zoals de auto-industrie en de bouw is zwak. Daarnaast heerst malaise in de Chinese bouwsector, waardoor Chinese staalproducenten actiever worden op de Europese markt.
Gezien deze cocktail van zwakke vraag en hoge energiekosten is het de vraag of multinationals nog wel bereid zijn te investeren in energie-intensieve bedrijven in Europa. Voor de verduurzaming van de industrie zijn wel forse investeringen nodig. In Nederland zijn de nettarieven ook nog aanzienlijk hoger dan in de naburige landen. Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei heeft miljarden subsidie klaarliggen voor de verduurzaming van de industrie. Net als het kabinet Rutte IV wil het kabinet Schoof maatwerkafspraken maken met de grootste uitstoters, maar de gesprekken verlopen moeizaam. Net voor het kerstreces is de eerste maatwerkafspraak gemaakt met chemiebedrijf Nobian, waarmee 185 miljoen aan subsidie en 645 miljoen euro aan investeringen zijn gemoeid. Wat de maatwerkafspraken betreft moet 2025 het jaar van de waarheid worden, zeker ook gezien de benodigde investeringen in infrastructuur, zoals het elektriciteitsnet.
Golf van faillissementen
Ook de kunststofsector heeft het moeilijk. Bedrijven die plastic afval recyclen, worstelen met hoge energiekosten en goedkope concurrentie uit Azië. Doordat onder andere China de westerse sancties op Russische olie niet steunt, kunnen bijvoorbeeld Chinese concurrenten gebruik maken van goedkope Russische olie, waardoor de productie van 'virgin' kunststof beduidend goedkoper is dan de productie van kunststof recyclaat. Dat heeft eind 2024 geleid tot een golf van faillissementen bij verwerkers van plastic afval.
Ook nieuwe regels met betrekking tot duurzaamheid leiden tot onzekerheid. Zo is Nederland voornemens in 2027 de Nationale Circulaire Plastic Norm (NCPN) in te voeren, een verplichting voor Nederlandse kunststofverwerkers om een bepaald percentage gerecycled kunststof of biogebaseerde kunststof bij te mengen in hun productieproces. Daarmee wil Nederland vooruitlopen op de Europese verordening Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) van 2030. Deze bijmengverplichting zou de vraag naar duurzaam, circulair plastic moeten ondersteunen. De verwachting is echter dat deze eenzijdige kostenverhoging de concurrentiepositie van Nederlandse kunststofverwerkers zal verslechteren. Buitenlandse fabrikanten, waarvoor de bijmengplicht niet geldt, krijgen zo de kans om hun afzet en marktaandeel in Nederland vergroten.
Onderhandelen met Trump
Als klap op de vuurpijl zorgt de komende Amerikaanse president Donald Trump ook nog voor onzekerheid. De maatregelen die hij eerder heeft aangekondigd, zoals nieuwe invoerheffingen op buitenlandse producten, zouden gevolgen kunnen hebben voor de internationale handel en voor de export van de Europese industrie. Waarschijnlijk zal de Europese Commissie kort na Trumps inauguratie op 20 januari gaan onderhandelen met de ervaren dealmaker. In 2018 gingen door Trump aangekondigde importheffingen van tafel na onderhandelingen met de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker. Naar verwachting wordt de soep uiteindelijk minder heet gegeten, maar Trumps terugkeer leidt hoe dan ook tot een onzekere situatie.
Het herstel van de Nederlandse industrie in 2025 hangt dus vooral af van de groei van de chipmarkt, die vooral door de groeiende investeringen in kunstmatige intelligentie wordt gestimuleerd. ABN AMRO verwacht dat de Nederlandse industrie dit jaar groeit met 4 procent.
Bron: ABN AMRO
Schrijf je in voor onze dagelijkse nieuwsbrief om al het laatste nieuws direct per e-mail te ontvangen!
Inschrijven Ik ben al ingeschreven