De retailsector groeit in 2025 met 1 procent en in 2026 met 0,5 procent. Wel verschillen de branches in hun groeitempo. In de handel, met name in de detailhandel, vormen oproepkrachten een belangrijk onderdeel van alle werkenden. Daarnaast neemt het belang van zzp'ers toe, waardoor de scherpere handhaving op schijnzelfstandigheid aandacht verdient. Dat meldt ABN AMRO.
Ondanks loonstijgingen en een aanzienlijk spaarsaldo van 479 miljard euro bleven consumenten in de eerst helft van 2024 terughoudend met hun uitgaven. Geopolitieke onzekerheden hebben wellicht hun invloed hierop. Het consumentenvertrouwen is laag en daalde in november van -22 naar -25.
De eerste tekenen van verandering zijn echter zichtbaar. Zo was de netto-inleg van spaargeld in het derde kwartaal voor het eerst in lange tijd negatief en gingen consumenten weer wat meer besteden. Hoewel de koopbereidheid, een van de indicatoren van het consumentenvertrouwen, negatief blijft, is deze wel stabiel. Al met al verwacht ABN AMRO dat de particuliere consumptie in 2025 met 0,9 procent groeit en in 2026 met 1,3 procent, wat doorgaans gunstig is voor de retailsector.
Het groeitempo van de verschillende branches binnen de retailsector lopen uiteen. Zo doen drogisterijen, waaronder cosmetica en persoonlijke verzorging, goede zaken door een aanhoudende vraag naar welzijn en gezondheid. In de consumentenelektronica is de concurrentie met name van het onlinekanaal hoog, wat de marges onder druk zet. Inzetten op nieuwe technologieën en gadgets kunnen consumenten overhalen aankopen te doen. De kledingbranche kampt ondanks volumegroei in 2024 met veel uitdagingen. De grote on- en offline concurrentie, hoge kosten en terugbetalen van coronaschulden hebben de marges verkleind en zorgden afgelopen jaar voor het verdwijnen van een aantal bekende modemerken in de winkelstraat.
Oproepkrachten belangrijk
Een van de grootste uitdagingen in de retail is het vinden en behouden van personeel. In de handel, met name in de detailhandel, vormen oproepkrachten een belangrijk onderdeel van het personeelsbestand. Bijna een op de vijf werknemers is oproepkracht, blijkt uit cijfers van het CBS. Deze krachten worden vaak ingezet om piekmomenten op te vangen, zoals tijdens feestdagen of uitverkoopperiodes.
De recente kabinetsvoorstellen om een betere balans tussen flexibiliteit en zekerheid te realiseren, voorziet in de vervanging van oproepcontracten voor basiscontracten. Dit betekent dat werkgevers een minimum aantal uren moeten garanderen, wat kan leiden tot minder flexibiliteit en hogere personeelskosten. Bedrijven moeten hierdoor misschien hun personeelsbeleid herzien, bijvoorbeeld door meer vaste contracten aan te bieden of andere manieren te vinden om met drukke periodes om te gaan. Uit onderzoek van SEO blijkt dat oproepkrachten liever flexibel blijven werken dan over te gaan op een vast aantal uren per week. Het verplichte aanbod van vaste uren dat oproepkrachten na twaalf maanden krijgen, sluit dus niet aan bij hun behoeften. Veel oproepkrachten, vaak studenten die hun baan combineren met studie, willen de mogelijkheid behouden om minder te werken tijdens tentamens en meer tijdens vakanties.
Groei aantal zzp'ers
Het aantal zzp'ers in de Handel is gegroeid van 86.000 in het derde kwartaal van 2019, naar 91.000 in dezelfde periode in 2024. Onder deze zzp'ers is het aantal dat producten verkoopt fors groter dan het aantal dat diensten verleent. Deze ondernemers zonder personeel hebben bijvoorbeeld een webwinkel waar ze spullen aanbieden. De groep zzp'ers dat diensten verleent, is echter wel flink gegroeid, van 29 procent van alle zzp'ers in 2019 tot 39 procent in 2024. Net als in de horecasector zagen veel detailhandelaren zich in de afgelopen jaren gedwongen om dure zzp'ers in dienst te nemen, doordat vacatures moeilijk in te vullen waren. Jongeren gingen vooral als verkoopmedewerker aan de slag. Het aandeel zzp'ers onder verkoopmedewerkers was 5,6 procent in 2022, maar lijkt voorbij de piek, waardoor het aandeel in 2024 schommelt rond 4,5 procent. Dit blijkt uit CBS-data. Maar zzp'ers brengen ook unieke vaardigheden mee, zoals expertise in visuele merchandising of onlinemarketing, wat hen aantrekkelijk maakt in een tijd waarin e-commerce en digitale platforms groeien. Ondernemers waarderen de flexibiliteit die zzp'ers bieden, vooral voor specifieke projecten of tijdens drukke periodes.
Toch zijn er uitdagingen. Zo kan het integreren van zzp'ers in bestaande teams lastig zijn. Verder vergt het consistent handhaven van kwaliteit aandacht, aangezien zzp'ers vaak meerdere opdrachtgevers hebben. Daar komt nu de scherpere handhaving op schijnzelfstandigheid bij. Om minder afhankelijk te zijn van zzp'ers, zijn ondernemers steeds meer gericht op het behoud van personeel. Investeren in personeel is belangrijk om de sector aantrekkelijk te maken als werkgever, bijvoorbeeld door een goede werk-privé balans te bieden en in te zetten op opleiding en training.
Meer informatie:
ABN AMRO
www.abnamro.nl