Door stijging van de koopkracht groeit de retailsector met 1 procent in 2024. Wel zijn er verschillen tussen de diverse branches. Over het algemeen drukke hoge kosten op de marges van veel ondernemers. Daarnaast speelt de arbeidskrapte veel retailers parten. Hoewel het welzijn van het personeel is gestegen, kan nog veel verbeterd. Het loont om in te zetten op meer zelfstandigheid en veiligheid richting klanten.
De stijging van de lonen in combinatie met afnemende inflatie zorgen ervoor dat consumenten weer wat meer te besteden hebben. We verwachten in 2024 een groei van 2,2 procent van de consumptie van huishoudens. Dit is een gunstige ontwikkeling voor de retailsector die vorig jaar geconfronteerd werd met een afname in volumes in veel van de onderliggende branches. Dit jaar groeit de sector met 1 procent en in 2025 nogmaals met 1 procent, is onze verwachting.
Foto: Dreamstime.
Wel lopen de ontwikkelingen tussen de branches uiteen. Zo hebben meubelzaken en elektronicawinkels net als vorig jaar te maken met dalende volumes. Daarentegen hebben drogisterijen, ondanks concurrentie van supermarkten en het onlinekanaal, goede zaken. Dit komt door het toenemende belang dat consumenten hechten aan persoonlijke verzorging en gezondheid.
Consumentenelektronica is een van de meest uitdagende sectoren, veroorzaakt door een combinatie van voortdurende productinnovatie, de snelle opkomst van nieuwe technologieën en hevige concurrentie. In de meubelbranche gaan de dalende volumes sinds februari van dit jaar gepaard met dalende consumentenprijzen, waardoor ook de omzet afneemt. Meubelwinkels varen wel bij veel verhuizingen. Maar hoewel er meer huizen werden verkocht in de eerste maanden van het jaar, zit een herstel in het totaal aantal transacties richting het niveau van voor energiecrisis zit er nog niet in.
Personeelstekort grote uitdaging
Naast druk op de marges door gestegen kosten, is het vinden en behouden van personeel een van de grotere uitdagingen voor de retail. Zo geeft 48 procent van de ondernemers aan personeelstekort als belemmering te ervaren. In het eerste kwartaal stonden 41.100 vacatures open waarvan 12.200 bij supermarkten. Ook vergrijzing speelt in toenemende mate in de sector; bijna een vijfde van het personeel is 55 jaar of ouder. Daarnaast blijkt uit onderzoek van MCR Retailminds dat 60 procent van de huidige zelfstandige retail-ondernemers 55 jaar of ouder is. Van deze ondernemers heeft driekwart nog geen opvolging geregeld.
Door de krappe arbeidsmarkt krijgt automatisering in sommige branches een extra impuls. Zo plaatsen supermarkten en drogisterijen steeds vaker zelfscan-kassa's. En robotisering neemt steeds meer werk over in distributiecentra. Op de winkelvloer blijft persoonlijk advies en aandacht voor de klant echter van essentieel belang, juist ook om onderscheidend te zijn ten opzichte van de concurrent. Het verhogen van het welzijn van de werknemers blijft dus belangrijk, zeker ook omdat werkzoekenden veeleisender zijn en makkelijk van baan wisselen. Daarnaast kan een hoger welzijn leiden tot een hogere productiviteit.
Veiligheid en zelfstandigheid personeel onder druk
Hoewel het verzuim in de sector licht is afgenomen en de beloningen omhoog zijn gegaan, scoort de sector met name onvoldoende op zelfstandigheid over de uitvoering van het werk, de volgorde van het werk, het bepalen van het werktempo en het zelf bedenken van oplossingen. Dit blijkt uit de Sectorale Welzijnsmonitor van ABN AMRO. Ook geven relatief veel werknemers aan te kampen met ochtendmoeheid, veeleisende interacties en repeterend werk.
Wat betreft de veiligheid waarin werknemers verkeren, is met name intimidatie, pesten en ongewenst seksuele aandacht door klanten zorgelijk. De sector scoort hierop veel slechter dan andere sectoren en bovendien geven meer werknemers dan voor de coronapandemie aan last hiervan te hebben.
Hiertegenover staat dat de werkprivébalans en persoonlijke ontwikkeling zijn verbeterd. Zo geven meer werknemers aan makkelijk te kunnen doorstromen bij hun huidige werkgever en meer inspraak te hebben bij het opstellen van roosters en het opnemen van verlof. Ondanks deze positieve ontwikkeling scoort de sector nog wel fors onder het gemiddelde. Dat geldt ook voor deelname aan scholing en de steun die het personeel ervaart van leidinggevenden in het ontwikkelen van vaardigheden.
Bron: ABN Amro