Starters zien betaalbaarheid koopwoningen verbeteren

De betaalbaarheid van koopwoningen voor starters is recentelijk verbeterd. In het derde kwartaal van 2023 waren starters gemiddeld een kleiner deel van hun inkomen kwijt aan hypotheeklasten dan in het eerste kwartaal van dit jaar. Belangrijkste oorzaken van de verbetering zijn de sterke loongroei en de gedaalde huizenprijzen. De recente verbetering volgt na een jarenlange verslechtering van de betaalbaarheid. Vergeleken met het langjarig gemiddelde is de betaalbaarheid nog steeds zeer ongunstig. ING Research verwacht dat de betaalbaarheid komend jaar niet veel gunstiger wordt.


Karakteristieke woning uit 1929 Middelburg te koop. Foto: Funda.

Verbeterde betaalbaarheid voor starters
De betaalbaarheid van koopwoningen voor starters is in de afgelopen kwartalen verbeterd. Het aandeel van het inkomen dat een starter kwijt is aan hypotheeklasten neemt sinds begin dit jaar geleidelijk aan af. Koopstarters waren in het derde kwartaal van 2023 naar schatting gemiddeld 30,4% van hun besteedbare inkomen kwijt aan de netto hypotheeklasten in het eerste jaar van de aankoop van een huis. In het eerste kwartaal van dit jaar waren kopers gemiddeld 31,8%van hun inkomen kwijt. De betaalbaarheid van een koopwoning voor starters is dus met 1,4%-punt verbeterd.

Betaalbaarheid nog steeds zeer ongunstig
Het aandeel dat een starter kwijt is aan netto hypotheeklasten is nog steeds historisch hoog. In de afgelopen 20 jaar was een starter naar schatting ongeveer 25% van zijn inkomen kwijt aan netto hypotheeklasten in het eerste jaar na aankoop. Nu zitten we daar met 31,8%nog steeds flink boven.

Sinds 2016 verslechterde de betaalbaarheid langzamerhand. In dat jaar was een koopstarter naar schatting ongeveer 19,5% kwijt aan de maandelijkse netto hypotheeklasten. In 2022 verslechterde de betaalbaarheid van starters in rap tempo. Doordat starters in tegenstelling tot doorstromers geen gebruik konden maken van de meeneemregeling voelden starters de rentestijging harder dan doorstromers, die de (vaak lagere) rente van de oude hypotheek konden meenemen.