Midden juni 2023 legden de vijf meubelwinkels van meubelgroep Heylen de boeken neer. Een verhaal dat in 1970 begon met een bescheiden meubelzaak en 50 jaar later de geschiedenis in zal gaan met de vraag: "Heeft de klassieke meubelgroeperingen en -ketens nog wel een toekomst?" Professor Els Breugelmans zegt van niet. "Volgens haar is "onze" conservatieve markt, vooral geleid door verschillende families, moeilijk vol te houden in een dynamische en verschuivende markt. Maar kunnen wij dan echt geen verankering bieden in tijden waar de vloeibare moderniteit het voortouw neemt en wij geblinddoekt haar lokroep probeert te volgen?"
Op die vraag geeft Willem Permentier van Prima Meubelen antwoord. Hij behoort tot de vierde generatie van het familiebedrijf Prima Meubelen, dat al meer dan 75 jaar bestaat. De onderneming heeft vestingen in Aalst, Erembodegem en Middelkerke. 
Volgens Willem Permentier moet er een nieuwe groene piramide gevormd worden binnen de meubelindustrie. "Anders blijft alles enkel en alleen bij nostalgie."
"Ik geloof dat er meer aan de hand is dan termen zoals "dynamisch", "vloeibaar" of "conservatief" in de hand te nemen. De manier waarop een bevolkingsgroep in elkaar zit, is radicaal omgebogen in 20 en 30 jaar tijd. Er zijn meer studenten dan ooit: van 165 000 in de jaren 2000 naar 328 000 in 2020. Dat is bijna een verdubbeling en geen wonder dat men grijpt naar goedkopere producten geproduceerd in het buitenland. Daarnaast is ook de manier waarop een huishouden in elkaar zit sterk veranderd doorheen de decennia. Productie in eigen land is al moeilijk genoeg. De politiek kan antwoorden bieden op deze vragen, maar productie in dit land, en zeker voor nieuwe en jonge bedrijven, is al zeker uitgesloten. De té grote productiekosten en de té grote belastingen op arbeid zijn al lang geen thema meer binnen de Europese parlementen."
Meubelfabriek Theuns
"Een gemiste kans, die ze bij mijn weten, grotendeels over het hoofd hebben gezien", vervolgt Willem. "Maar de verankering voor productie op eigen bodem blijft voor sommige bedrijven belangrijk. En maar goed ook, om op "heilige bodem" te blijven werken. Enerzijds uit loyaliteit, anderzijds uit een sterk en krachtig innoverend productieapparaat. Zo zijn er nog enkele Vlaamse producerende bedrijven binnen de houtsector die blijven innoveren. Een toonvoorbeeld hiervan is bijvoorbeeld meubelfabriek Theuns die sinds 1934 een verankering probeert te volbrengen in onze industrie. Dit jaar zelfs nam de derde generatie van Theuns het roer over. En dat moeten blijven werken, hun collecties zoals Napoli of Izola zijn belangrijke collecties gebleken als toonbeeld."
Deze foto is in 2011 gemaakt tijdens één van de 'mythische' huisshows met Tania Mintjens en Geert Permentier.
Amper over gesproken
"Maar ondanks deze verschuivende tijden, is er nog één bedrijf waar nog amper over gesproken wordt. In 2019 kregen ze nog een Balthazar in handen van "Best of Belgium" met hun collectie "Rialto", in 2016 met de collectie "Brooklyn" en in 2015 kregen ze een Balthazar voor 'Ecology' voor de tafel Wings van Gust Koyen en de collectie "Mmood". Vanaf 2015 werden zij zeer bekend om hun ecologische voetafdruk te decimeren en een minimum aan beslag te garanderen.
Meubelfabrieken Karel Mintjens werd opgericht in 1961 door Karel Mintjens zelf en in 1993 overgenomen door Tania Mintjens. Die periode, na 1993, werd binnen de interieurwereld bekend als een gouden tijd. Waarom zou u denken?
De zogenaamde "huisshow", was meer een familiebijeenkomst dan enig ander. Zangers kwamen en tombola's vloeiden. Het was een gezellig gebeuren met veel contact tussen families, reizigers en retailers. Zelfs de familie Merckx was er te gast. Momenten die je nog zelden tegen kan komen. Het was met andere woorden: "familiaal".
Maar met elke gouden tijd komt er een zekere vorm van nostalgie boven. Zowel zakelijk, professioneel maar ook als mens had je meer aan elkaar. Zoals mijn grootmoeder vaak zei: "Antwerpen en omstreken had er veel werk door". De Belgische kampioen turnen, Tania Mintjens, kon er met andere woorden wat van, huisshows geven.
Maar na goud komt er zilver en brons. En die kwam er ook. Op 5 februari 2021 besloot de legendarische fabriek geen orders meer te plaatsen en hun "huidige marktstrategie te moeten verlaten".
Minimale verspilling
De seriegedreven productie werd in deze tijd vervangen door een meubel op maat met een beslag op vraag van de klant. Het segment in deze tijd veranderde, maar ook de koers van het bedrijf. Vanaf dat moment kwamen de huisshow niet meer terug. Op 15 juni, in de GVA, lichtte de Mintjens Group de reden voor de veranderde wijziging: "één van de drijfveren was dat men niet alles in plastic wou verpakken om te transporteren." Mintjens is inderdaad een bedrijf dat hier thuishoort en dat mensen de kans moet geven om hun talenten dicht bij huis in te zetten! Internationaal heeft de groepering wel nog haar klanten zoals Apple en Nike behouden. De bedrijfsvisie, namelijk "ecolonomics": duurzame handel met een minimale verspilling, is dé drijfveer bij uitstek geworden. In tijden zoals deze is dat zeker en begrijpelijk. Maar hierdoor spreekt men dan ook een bepaald segment aan die hieraan tracht te voldoen."
Een open brief of een laatste oproep?
Willem: "De Mintjens groepering is en blijft legendarisch. Maar misschien kunnen de retailers niet zonder. En met zonder bedoel ik de kwaliteit en de eigentijdse productie. Lokale productie betekent ook lokale verankering. Enkel en alleen tezamen kan de wereld groener worden. Door met elkaar samen te werken. Maar tevens geloof ik ook dat zoiets kan gebeuren bij seriegedreven productie. Het wil niet zeggen dat men iets kan produceren op een grotere schaal dat dit niet ecologisch kan gebeuren. En misschien is de groepering daardoor té laat in waarde erkend. Het is een feit, hout kost geld en moet rijpen,
maar het is en blijft voor de consument een belangrijke investering voor de toekomst van hun kinderen en kleinkinderen.
De nostalgie die Tania Mintjens bracht in de jaren 90 en de jaren 2000 komen niet meer terug jammer genoeg. Daardoor is er een sterk gemis naar haar capaciteiten maar de heimwee is gebleven.
Het geloof in de ontwerpen die Tania Mintjens heeft gebracht heeft stand gehouden."
HCM Furniture
"Hoewel de meeste patenten verkocht zijn aan bedrijven zoals HCM Furniture kunnen wij als retailers wél de wereld verbeteren! Niet enkel lokaal, maar ook landelijk op grotere schaal. En met wat geluk ook voorbij de grenzen! We moeten enerzijds durven te denken aan de toekomst van onze volgende generatie, maar ook aan de toekomst van de retailers en andere bedrijven die hier nog deels durven te blijven concurreren. Een circulaire economie is hoofdnoodzakelijk verbonden aan loyaliteit en een innoverende inlandse productie. Samenwerken kan niet alleen, het is een verbonden woord tussen "samen" en "werken"."
Duurzaam meubilair
"We kunnen ons inderdaad verschuilen achter hoge muren, maar we moeten tezamen een toonbeeld vormen dat duurzaam meubilair dé investering van de toekomst is. Er moet een nieuwe groene piramide gevormd worden binnen onze industrie, en het liefst met ons, de retailers in het midden en bedrijven zoals Mintjens aan de top. Anders blijft alles enkel en alleen bij nostalgie.
Ondanks de huidige en maatschappelijke, actuele visie blijft de verankering aan de producerende bodem de hoofdnorm. Voor een groenere bodem moet de markstrategie niet veranderd te worden, verandering begint niet alleen maar in consensus!", besluit Willem Permentier.
Reageren? [email protected]